پولیپ بینی یکی از مشکلاتی است که اکثر افراد با آن مواجه هستند و علائم آن در افراد بزرگسال نیز واضحتر است. بهترین راه درمان پولیپ عمل جراحی بینی است که برای همیشه از شر آن رها شویم، اما در مواقعی که مشکل زیاد جدی و حاد نیست میتوان با استفاده از اسپری مخصوص درمان را انجام داد. همچنین استفاده از قرص برای درمان پولیپ بینی نیز توصیه میشود.
اگر اندازه پولیپ کوچک باشد، به طور معمول شاهد بروز علائم نخواهیم بود اما پولیپ های بزرگ می توانند منجر به کاهش حس بویایی، مشکلات تنفسی و یا عفونت شوند و نیاز به جراحی پولیپ پیدا می کند.
با ما در ادامه این مطلب مفید و کاربردی همراه باشید تا همه چیز را در مورد درمان پولیپ بینی به شما توضیح دهیم…
فیلم عمل پولیپ بینی
پولیپ بینی چیست ؟
پولیپهای بینی، برآمدگیهایی هستند که در پوشش طبیعی بینی ایجاد میشوند. پولیپها مانند قطرهی اشک یا خوشهی انگور آویزان میشوند. معمولاً رنگ آنها شبیه مروارید است. آنها ناشی از التهاب مزمنِ ناشی از آسم، عفونتهای دوره ای، آلرژی، حساسیت به مواد مخدر یا اختلالات ایمنی خاص هستند.
ممکن است شما اصلاً متوجه حضور پولیپها در بینی خود نشوید، زیرا آنها به سختی دیده میشوند و همیشه همراه با علائم نیستند، اما تودههای بزرگتر یا گروهی از پولیپها با هم میتوانند مسیرهای بینی شما را مسدود کرده و یا به مشکلات تنفسی، از دست دادن حس بویایی و عفونتهای مکرر منجر شوند.
پولیپ بینی یک توده ی نرم، بدون درد و غیر سرطانی است که در پوشش مسیرهای بینی یا سینوسها قرار گرفته است.
این عارضه میتواند برای هر کسی اتفاق بیفتد اما بیشتر در افراد میانسال شایعتر است. برای کوچک کردن و یا از بین بردن پولیپ بینی میتوان از دارو استفاده کرد اما گاهی اوقات برای از بین بردن پولیپ نیاز به جراحی داریم. حتی بعد از درمانهای موفق و موثر ممکن است برگردد.
انواع پولیپ و دلایل ایجاد آن در بینی
بطور کلی برای بینی دو نوع پولیپ وجود دارد :
پولیپ ادنوئیدی :
این پولیپ ها دو طرفه هستند و بدلیل سینوس های ادنوئیدی بوجود می آیند که بطور معمول در کودکان تا سن 7سالگی مشاهده می شود. دلیل اصلی این نوع پولیپ آلرژی می باشد.
پولیپ آنتروکوآنال :
این پولیپ ها یک طرفه هستند و موجب مسدودشدن گرفتگی یک طرف بینی خواهد شد و بدلیل سینوس های ماگزیلر بوجود می آیند که معمولا در کودکان مشاهده می شود. دلیل اصلی آن عفونت است و در بزرگسالان وجود دارد.
پولیپ تحت چه شرایطی ایجاد می شود؟
التهاب غشای مخاطی بینی و سینوس ها، می تواند به تشکیل پولیپ بینی منجر شود. باید گفت علت اصلی ایجاد پولیپ های بینی مشخص نیست. این احتمال وجود دارد که در تمام افراد از جوان تا بزرگسال ایجاد شده و بسیار شایع است. حساسیت، آلرژی و عفونت از عوامل ایجاد پولیپ در بینی هستند. عوامل دیگر شامل :
- آسم، بیماریای که باعث التهاب و انقباض راههای هوایی میشود.
- سینوزیت قارچی آلرژیک، یک نوع آلرژی نسبت به قارچهای موجود در هوا.
- سندرم چرگ اشتراوس، یک بیماری نادر است که باعث التهاب عروق خونی میشود.
- حساسیت به آسپیرین، در برخی از افراد حساسیت نسبت به آسپیرین شانس ابتلا به پولیپها را افزایش میدهد.
- فیبروز کیستیک، یک اختلال ژنتیکی است که منجر به تولید و ترشح غیرطبیعی مایعات غلیظ و چسبناک میشود، از جمله باعث ترشح مایع مخاطی غلیظ در مخاط بینی و سینوسها شده و شرایط را برای ایجاد پولیپ مساعدتر میکند.
- سابقه خانوادگی نیز میتواند در ایجاد پولیپ نقش ایفا کند. برخی از شواهد حاکی از آن است که تغییرات ژنتیکی خاص در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن، میتواند احتمال ابتلا را افزایش دهد.
- با توجه به این موضوع که پولیپ موجب می شود جریان هوا از طریق بینی مسدود شود با عوارضی نظیر آپنه انسدادی خواب و عفونت بینی و سینوس همراه می شود.
آیا پولیپ بینی خطرناک است؟ علائم پولیپ چیست؟
پولیپ های بینی با التهاب مجاری بینی و تنفسی ارتباط مستقیم دارد. برخی از علائم و نشانه های سینوزیت مزمن به همراه پولیپ های بینی می باشد :
- آبریزش بینی
- آبریزش از پشت بینی
- درد سر و صورت
- کاهش یا عدم حس بویایی
- گرفتگی مداوم بینی
- درد در دندانهای بالا
- احساس خارش اطراف چشم
- خرناس کشیدن
- احساس فشار بر روی پیشانی و صورت
- آپنه انسدادی خواب (OSA) – در این حالت هنگامیکه خواب هستید، راههای هوایی بهطور موقت مسدود میشوند، این امر میتواند باعث اختلال در خواب شما شود.
یک نکته مهم :
اگر پولیپ باعث مسدود شدن سینوسها گردد، ممکن است مایعات در آنها تجمع پیداکرده و باعث ایجاد عفونت (سینوزیت) شود. اگر این اتفاق بیافتد، میتواند باعث ایجاد درد در صورت، دندان و بالا رفتن حرارت بدن شود. در صورتی که این علائم بیش از 10 روز ادامه دار شد حتما میبایست به پزشک مراجعه نمایید.
از کجا بفهمیم پولیپ بینی داریم؟ راه های تشخیص پولیپ
اگر به مطب دکتر الهام آذرنوش یکی از باسابقه ترین و بهترین جراح بینی در مشهد مراجعه کنید، ایشان با پرسیدن تعدادی سؤال و انجام تست و بررسی فیزیکی و بالینی، پولیپ بیمار را تشخیص میدهند. پولیپ را میتوان با کمک ابزارهایی مشاهده کرد؛ تستهای تشخیصی خاصی نیز برای تشخیص آن وجود دارد:
- اندوسکوپی بینی : در این روش پزشک با استفاده از لوله ای ظریف و باریک که داخل بینی قرار میدهد می تواند از جزبیات با کیفیت بالا عکس گرفته و بررسی کند.
- عکسبرداری : با استفاده از روش های عکس برداری مانند سی تی اسکن پزشک می تواند محل دقیق پولیپ ها و اندازه آنها را متوجه شود.
- تست آلرژی : به منظور بررسی و تشخیص التهاب مزمن استفاده می شود.
- آزمایش تشخیص سیستیک فیبروسیس
پولیپ بینی در کودکان
این مشکل در بزرگسالان بیشتر رایج است اما کودکان نیز ممکن است به این عارضه دچار شوند. پولیپ بینی کودکان با توجه به سن پایینی که دارند مخفی می ماند و حتی در صورتی که از درد آن رنج ببرند، چون آگاه نیستند بیان نمی کنند که علت آن می تواند ترس از دکتر و یا حواس پرتی از بازی های بچگانه باشد.
بنابراین پدر و مادر کودک میبایست هوشیار بوده و نسبت به تغییرات رفتار در کودک خود حساس باشند. اگر زمان خواب متوجه شدید که کودک خرناس می کشد و یا از بینی و یا گلوی او صداهایی خارج می شود، لازم است کودک را نزد پزشک ببرید چرا که این علائم می تواند نشانه ای از تغییرات در سیستم تنفسی کودک شما باشد. از علائم دیگر آن می توان به آبریزش بینی، اختلال تنفسی در بینی و احساس درد در صورت نام برد.
چطور می توان از بروز پولیپ بینی کودکان جلوگیری کرد؟
تمامی مواردی که در زیر گفته می شود می تواند آلرژی را در کودک ایجاد کرده و همانطور که بالاتر اشاره شد آلرژی یکی از عوامل ایجاد پولیپ های بینی است :
- تنظیم ساعت خواب کودک : به او یاد بدهید در یک ساعت معین باید به رختخواب برود.
- میزان رطوبت محل زندگی کودک را باید کنترل کنید.
- از نگهداری حیوانات خانگی مثل سگ و گربه در خانه ای که کودک در آن وجود دارد خودداری کنید.
- کودک طی روز فعالیت زیادی دارد، بنابراین میزان مصرف مایعات را میابیست مرتب کنترل کنید.
برای درمان پولیپ بینی چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم پولیپ بیش از چند روز ادامه پیدا کرد باید به دکتر مراجعه نمایید. علائم سینوزیت مزمن و پولیپ های بینی مشابه خیلی از بیماریهای دیگر از جمله یک سرماخوردگی ساده است. اگر شرایط زیر را تجربه کردید بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید :
- مشکل جدی در تنفس
- التهاب شدید اطراف چشم
- علائم بیماری شما به طور ناگهانی بدتر شدند.
- دو بینی، کاهش بینایی یا کاهش توانایی برای حرکت چشمها
- افزایش سر درد به همراه تب بالا یا ناتوانی در نگه داشتن سر به جلو
پولیپ بینی با مصرف داروهای استروئیدی درمان میشود. پولیپهای بزرگ نیز که با دارو برطرف نشدند باید جراحی شوند. البته درمان بیشتر در هدف کوچک کردن سایز پولیب بینی می باشد.
معرفی دارو و قطره پولیپ بینی
در ادامه چند داروی پولیپ بینی که ممکن است با مصرف آنها بدون عمل جراحی درمان شوید را معرفی می کنیم :
اسپری پولیپ بینی یا قطره استروئید
برای درمان، پزشک ابتدا اسپری یا قطره بینی (حاوی داروی استروئیدی کورتیکواستروئید) را توصیه میکند. این دارو التهاب بینی را کاهش میدهد و پولیپ را کوچک میکند. مومتازون (Mometasone) بهترین اسپری درمان پولیپ بینی است که عوارض کمتری نسبت به بقیه اسپریهای استروئیدی دارد. دو بار اسپری در هر سمت بینی در روز برای درمان کافی است. این دارو اغلب عوارض خاصی را در بیمار ایجاد نمیکند؛ گاهی سردرد، گلودرد، سرفه و خونریزی بینی ایجاد میشود.
مصرف این دارو را پنج هفته ادامه دهید، اگر نتیجهای حاصل نشد با پزشک مشورت کنید. شاید به مصرف داروی دیگری بهطور همزمان نیاز داشته باشید. در مواردی که پولیپ پیشرفته باشد برای بهبود علائم باید دوره طولانیتری دارو مصرف کرد.
قرصهای استروئیدی
اگر پولیپ بزرگ و مشکلات ناشی از آن باعث ناراحتی فرد شده باشد، پزشک برای مدت کوتاهی قرص استروئید تجویز میکند (کورتیکواستروئید خوراکی).
پردنیزولون (Prednisolone) قرص برای درمان پولیپ بینی است. البته برای جلوگیری از عوارض، مصرف بیش از ۷ الی ۱۰ روز آن توصیه نمیشود. مشکلاتی مانند پوکی استخوان، بالا رفتن فشار خون، دیابت و افزایش وزن از جمله عوارض این دارو هستند. اگر با گذشت ۳ هفته از مصرف این دارو علائم بهبود پیدا نکنند، جراحی تنها راه درمان است.
آندوسکوپی پولیپ بینی
اگر دارو نتیجه ندهد پزشک با جراحی آندوسکوپی سینوس و بینی پولیپ را درمان میکند. در این جراحی پزشک لوله باریکی که مجهز به لنز یا دوربین است از طریق بینی به داخل حفرههای سینوسی میفرستد. از ابزارهای باریکی نیز برای برداشتن پولیپ و موانع دیگری که مسیر سینوسها را مسدود کردهاند استفاده میکند.
جراحی آندوسکوپی اغلب بهصورت سرپایی انجام میشود. ممکن است بعد از عمل پولیپ بینی برای جلوگیری از بازگشت پولیپ، نیاز به استفاده از اسپری کورتیکواستروئید باشد. شستشوی بینی با سالین (آبنمک) نیز بهبودی بعد از جراحی را سرعت میبخشد.
چه افرادی کاندیدای مناسب عمل پولیپ هستند؟
افرادی که از پولیپ بینی و تنگی نفس، گرفتگی بینی و سینوزیت مزمن رنج می برند، برای عمل پولیپ کاندیدای مناسبی هستند. هدف از انجام این عمل باز شدن سینوس هایی است که به علت التهاب دچار گرفتگی شده اند تا بتواند به بهبود تنفس بیمار کمک نماید در اینصورت می تواند برای درمان پولیپ های بینی عمل نمایند.
روش هایی که قبلا برای درمان این عارضه انجام میشد اغلب با ایجاد برش هایی بر روی صورت همراه بود، اما امروزه با استفاده از آندوسکوپی پولیپ بینی بدون اینکه برشی ایجاد شود این عمل انجام می شود. در حین عمل پولیپ ها، بافت های ملتهب و یا عوامل دیگری که در گرفتگی تاثیرگذار هستند از بین می برند.
مدت زمان انجام این جراحی به شرایط جسمانی بیمار و همچنین شدت گرفتگی و نوع پولیپ های ایجاد شده بستگی دارد.
اقدامات قبل از عمل جراحی پولیپ های بینی
لیست مواردی که باید قبل از جراحی پولیپ های بینی بدانید عبارتند از :
- قبل از عمل ممکن است پزشک از شما بخواهد آزمایشات قبل از عمل بینی مانند آزمایش خون، نوار قلب و یا اشعه ایکس انجام دهید.
- به دلیل اینکه نیکوتین موجود در سیگار موجب تاخیر در بهبودی خواهد شد، مصرف دخانیات و سیگار را باید چند هفته قبل از عمل ترک کنید.
- به توصیه پزشک مصرف بعضی از داروهای خود را باید متوقف کنید.
- در صورتی که عمل جراحی با بی هوشی همراه است قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن خودداری کنید.
- دوره نقاهت عمل بینی دو هفته است و اگر توصیه ها و نکاتی که پزشک به شما گفته را به خوبی رعایت کنید، سریع تر دوره بهبودی طی خواهد شد.
مراقبت های بعد از جراحی پولیپ های بینی
در صورتی که موارد زیر را بعد از عمل با دقت انجام دهید سریع تر بهبود پیدا خواهید کرد :
- از انجام فعالیت های سنگین خودداری کنید، چون ممکن است احتمال خونریزی را افزایش دهد.
- کمی درد پس از عمل بینی طبیعی است و جای نگرانی نیست، می توانید مسکن هایی که پزشک برای شما تجویز کرده را مصرف کنید.
- برای شستشوی داخل بینی می توانید از سرم های شستشو استفاده کنید.
- به هیچ عنوان سر خود را برای طولانی مدت پایین نگه ندارید.
- مصرف دخانیات و سیگار تا دو هفته پس از عمل ممنوع است.
- بعد از عمل از حضور در مکان هایی که گرد و غبار دارد خودداری کنید.
- تا یک هفته پس از عمل نباید رانندگی کنید.
- با توجه به اینکه نوشیدنی های گرم می توانند به خونریزی بینی منجر شود لذا به مدت دو هفته نباید مصرف کنید.
- همواره سعی کنید زمان خواب از دو بالش استفاده کنید و سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید.
برای پولیپ بینی چه بخوریم ؟
طبق توصیه بهترین جراح بینی گوشتی در مشهد، نقش تغذیه در درمان پولیپ بینی بسیار تاثیرگذار است و می تواند موجب تشدید و یا بهبود پولیپ های بینی گردد.
عنصر روی (Zinc) به عنوان یک ماده مفید برای بدن، می تواند عملکرد خوبی داشته باشد. از منابع عالی روی می توان به کاکائو، نخود، قارچ، ماهی قزل آلا، سیر و بادام اشاره کرد که میزان مشخصی از هر کدام را روزانه می توانید مصرف کنید. روی برای درمان سینوزیت و جلوگیری از تشکیل مجدد پولیپ موثر است.
همچنین استفاده بیش از حد ادویه جات و همچنین مصرف غذاهایی که بسیار تند و یا ترش هستند می تواند موجب افزایش مشکلات پولیپ بینی گردد و توصیه نمی شود.
هزینه عمل پولیپ بینی
هزینه این جراحی به عوامل زیر بستگی خواهد داشت :
- دستمزد جراح که بر اساس تخصص و تجربه و مهارت او مشخص می شود.
- موقعیت جغرافیایی محل درمان
- هزنیه داروهای پس از عمل جراحی
- هزینه آزمایش هایی که قبل از جراحی انجام می دهید.
- و سایر هزینه ها…
شما می توانید برای اطلاعات بیشتر در مورد هزینه عمل زیبایی بینی، مقاله هزینه عمل بینی در مشهد را مطالعه نمایید.
healthline.com ، mayoclinic.org : منابع