تشخیص، علائم و درمان پولیپ بینی (Nasal polyps)
یکی از مشکلاتی که اکثر افراد با آن مواجه هستند پولیپ بینی است. علائم پولیپ بینی در بزرگسال واضح‌تر است. بهترین راه درمان پولیپ بینی عمل جراحی بینی است که برای همیشه از شر آن رها شویم. اما در مواقعی که مشکل پولیپ بینی زیاد جدی و حاد نیست می‌توان با استفاده از اسپری مخصوص درمان را انجام داد. همچنین استفاده از قرص برای درمان نیز توصیه می‌شود.
پولیپ بینی چیست؟
پولیپ‌های بینی، برآمدگی‌هایی هستند که در پوشش طبیعی بینی ایجاد می‌شوند. پولیپ‌ها مانند قطره‌ی اشک یا خوشه‌ی انگور آویزان می‌شوند. معمولاً رنگ آن‌ها شبیه مروارید است. آن‌ها ناشی از التهاب مزمنِ ناشی از آسم، عفونت‌های دوره ای، آلرژی، حساسیت به مواد مخدر یا اختلالات ایمنی خاص هستند. ممکن است شما اصلاً متوجه حضور پولیپ‌ها در بینی خود نشوید، زیرا آن‌ها به سختی دیده می‌شوند و همیشه همراه با علائم نیستند. اما توده‌های بزرگتر یا گروهی از پولیپ‌ها با هم می‌توانند مسیرهای بینی شما را مسدود کرده و یا به مشکلات تنفسی، از دست دادن حس بویایی و عفونت‌های مکرر منجر شوند.
پولیپ بینی یک توده ی نرم، بدون درد و غیر سرطانی است که در پوشش مسیرهای بینی یا سینوس‌ها قرار گرفته است.
پولیپ بینی می‌تواند برای هر کسی اتفاق بیفتد اما بیشتر در افراد میانسال شایع‌تر است. برای کوچک کردن و یا از بین بردن پولیپ می‌توان از دارو استفاده کرد اما گاهی اوقات برای از بین بردن پولیپ نیاز به جراحی پولیپ بینی داریم. حتی بعد از درمان‌های موفق و موثر ممکن است برگردد.
پولیپ تحت چه شرایطی ایجاد می شود؟
برخی از شرایط مساعد کنند پولیپ بینی عبارت‌اند از:
- آسم، بیماری‌ای که باعث التهاب و انقباض راه‌های هوایی می‌شود.
- سینوزیت قارچی آلرژیک، یک نوع آلرژی نسبت به قارچ‌های موجود در هوا.
- سندرم چرگ اشتراوس، یک بیماری نادر است که باعث التهاب عروق خونی می‌شود.
- حساسیت به آسپیرین؛ در برخی از افراد، حساسیت نسبت به آسپیرین شانس ابتلا به پولیپ‌ها را افزایش می‌دهد.
- فیبروز کیستیک، یک اختلال ژنتیکی است که منجر به تولید و ترشح غیرطبیعی مایعات غلیظ و چسبناک می‌شود، ازجمله باعث ترشح مایع مخاطی غلیظ در مخاط بینی و سینوس‌ها شده و شرایط را برای ایجاد پولیپ مساعدتر می‌کند.
- سابقه خانوادگی نیز می‌تواند در ایجاد پولیپ بینی نقش ایفا کند. برخی از شواهد حاکی از آن است که تغییرات ژنتیکی خاص در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی بدن، می‌تواند احتمال ابتلا را افزایش دهد.
علائم و نشانه های پولیپ بینی چیست؟
- آبریزش بینی
- آبریزش از پشت بینی
- درد سر و صورت
- کاهش یا عدم حس بویایی
- گرفتگی مداوم بینی
- درد در دندان‌های بالا
- احساس خارش اطراف چشم
- خرناس کشیدن
- احساس فشار بر روی پیشانی و صورت
- آپنه انسدادی خواب (OSA) – در این حالت هنگامی‌که خواب هستید، راه‌های هوایی به‌طور موقت مسدود می‌شوند، این امر می‌تواند باعث اختلال در خواب شما شود.
نکته در مورد پولیپ بینی: اگر پولیپ باعث مسدود شدن سینوس‌ها گردد، ممکن است مایعات در آن‌ها تجمع پیداکرده و باعث ایجاد عفونت (سینوزیت) شود. اگر این اتفاق بیافتد، می‌تواند باعث ایجاد درد در صورت، دندان و بالا رفتن حرارت بدن شود.
راه های تشخیص پولیپ :
پزشک با پرسیدن تعدادی سؤال و انجام تست، پولیپ بیمار را تشخیص می‌دهد. پولیپ را می‌توان با کمک ابزارهایی مشاهده کرد؛ تست‌های تشخیصی خاصی نیز برای تشخیص آن وجود دارد:
- اندوسکوپی
- عکس‌برداری
- تست آلرژی
- آزمایش تشخیص سیستیک فیبروسیس
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم پولیپ بینی بیش از ۱۰ روز ادامه پیدا کرد به دکتر مراجعه نمایید. علائم سینوزیت مزمن و پولیپ بینی مشابه خیلی از بیماری‌های دیگر از جمله یک سرماخوردگی ساده است. اگر شرایط زیر را تجربه کردید بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید :
- مشکل جدی در تنفس
- التهاب شدید اطراف چشم
- علائم بیماری شما به طور ناگهانی بدتر شدند.
- دو بینی، کاهش بینایی یا کاهش توانایی برای حرکت چشم‌ها
- افزایش سر درد به همراه تب بالا یا ناتوانی در نگه داشتن سر به جلو
درمان پولیپ بینی :
پولیپ بینی با مصرف داروهای استروئیدی درمان می‌شود. پولیپ‌های بزرگ نیز که با دارو برطرف نشدند باید جراحی شوند. البته درمان بیشتر در هدف کوچک کردن سایز پولیب بینی می باشد
اسپری یا قطره استروئید
برای درمان، پزشک ابتدا قطره یا اسپری بینی (حاوی داروی استروئیدی کورتیکواستروئید) را توصیه می‌کند. این دارو التهاب بینی را کاهش می‌دهد و پولیپ را کوچک می‌کند. مومتازون(Mometasone) یکی از این اسپری‌ها است که عوارض کمتری نسبت به بقیه اسپری‌های استروئیدی دارد. دو بار اسپری در هر سمت بینی در روز برای درمان کافی است. این دارو اغلب عوارض خاصی را در بیمار ایجاد نمی‌کند؛ گاهی سردرد، گلودرد، سرفه و خونریزی بینی ایجاد می‌شود.
مصرف این دارو را پنج هفته ادامه دهید، اگر نتیجه‌ای حاصل نشد با پزشک مشورت کنید. شاید به مصرف داروی دیگری به‌طور همزمان نیاز داشته باشید.
در مواردی که پولیپ پیشرفته باشد برای بهبود علائم باید دوره طولانی‌تری دارو مصرف کرد.
قرص‌های استروئیدی
اگر پولیپ بزرگ و مشکلات ناشی از آن باعث ناراحتی فرد شده باشد، پزشک برای مدت کوتاهی قرص استروئید تجویز می‌کند (کورتیکواستروئید خوراکی).
پردنیزولون (Prednisolone) یکی از انواع این قرص‌ها است. البته برای جلوگیری از عوارض، مصرف بیش از ۷ الی ۱۰ روز آن توصیه نمی‌شود. مشکلاتی مانند پوکی استخوان، بالا رفتن فشار خون، دیابت و افزایش وزن از جمله عوارض این دارو هستند.
اگر با گذشت ۳ هفته از مصرف این دارو علائم بهبود پیدا نکنند، جراحی تنها راه درمان است.
جراحی آندوسکوپی
اگر دارو نتیجه ندهد پزشک با جراحی آندوسکوپی پولیپ را درمان می‌کند. در این جراحی پزشک لوله باریکی که مجهز به لنز یا دوربین است از طریق بینی به داخل حفره‌های سینوسی می‌فرستد. از ابزارهای باریکی نیز برای برداشتن پولیپ و موانع دیگری که مسیر سینوس‌ها را مسدود کرده‌اند استفاده می‌کند. جراحی آندوسکوپی اغلب به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.
ممکن است بعد از جراحی برای جلوگیری از بازگشت پولیپ، نیاز به استفاده از اسپری کورتیکواستروئید باشد. شستشوی بینی با سالین (آب‌نمک) نیز بهبودی بعد از جراحی را سرعت می‌بخشد.